KATHOLIEKE KATECHISMUS

VESTIGING VAN DE KERK IN HET AVONDLAND

Om de huidige Kerk te begrijpen, is het dienstig iets van haar geschiedenis te weten.

In de Romeinse tijd had de jonge christenheid veel te lijden van vervolgingen, zoals we al gezien hebben. Maar zij groeide tegen de verdrukking in. De Romeinse keizer Constantijn de Grote zag tijdens een beslissende veldslag aan het firmament een groot kruis met daaromheen geschreven: In hoc signo vinces (In dit teken zult gij overwinnen). Hij won de veldslag, schonk de christenen vrijheid van godsdienst, en noemde zichzelf voortaan keizer 'door Gods genade'.
(Hij stichtte ook de principieel-christelijke stad Constantinopel. Dit werd later de hoofdstad Byzantium van het Oost-Romeinse Rijk en het centrum van de Grieks-orthodoxe Kerk, die op betrekkelijk ondergeschikte punten van de Rooms-katholieke zou gaan afwijken. Tegenwoordig is dit de Turkse stad Istanboel.)
Pas op zijn sterfbed liet Constantijn zich dopen. Dat was in het jaar 337.

In de volgende eeuwen werd het Romeinse Rijk eerst onder de voet gelopen door Germaanse, Slavische en Aziatische stammen. In het onderworpen Gallo-Romeinse gebied waar nu Frankrijk is, vormden de heidense Franken de bovenlaag. Maar hun koning Chlodovech liet zich in 496 te Reims met een groot deel van zijn gevolg dopen. Vanuit kloosters in Engeland en Ierland, waar het christendom zich tijdens de volksverhuizingen had kunnen handhaven, kwamen er missionarissen naar het vasteland.
Koning Karel de Grote slaagde er tenslotte in een groot deel van West-Europa onder zijn gezag te brengen en te vrijwaren van de aanvallen van Muzelmannen, Slaven en Noormannen. Hij wilde nu het oude Romeinse Rijk herstellen in een katholieke variant. Daartoe sloot hij een verbond met de paus en werd in 800 te Rome tot keizer gekroond. Onder zijn leiding kwam er in het Avondland een christelijke beschaving tot stand.
Na zijn dood viel het rijk echter volgens Frankisch erfrecht uiteen in een oostelijk deel, dat later Frankrijk zou worden, een middenstuk, en een westelijk deel dat zou uitgroeien tot het heilige roomse rijk der Duitse natie. Koningen voerden strijd tegen opstandige vazallen, en pausen namen het op tegen keizers die zelf bisschoppen wilden benoemen. Zo mooi als tijdens Karels regering zou het dus nooit meer worden.