klik hier om naar mijn hoofdpagina te gaan --- movie reviews English

FILMBESPREKINGEN

 

Marcelino Pan y Vino (Marcelino Brood en Wijn)

 

Waarom is dit de beste film die ik ooit gezien heb?

Is het de muziek? De muziek is licht en opgewekt, net als het jongetje Marcelino dat door de film huppelt. Maar er is een beetje melancholie als Marcelino beseft dat hij geen moeder heeft.

Is het de lichtval? Het licht is meestal helder, net als de zon in het droge Spaanse landschap. Maar het is schemerig op zolder, als Marcelino daar bij het grote kruisbeeld verblijft. De opnamen van Jezus die van het kruis afdaalt naar Marcelino, terwijl lichtstralen spelen door het zolderraam, zijn onvergetelijk.

Is het de eenvoud? De vondeling Marcelino wordt opgevoed door Franciscanen die niet veel meer eten dan brood en wijn, en de dagen doorbrengen met bidden en zingen. De regie is ook simpel: de rustige mimiek en bewegingen van de excellente acteurs vertellen heel wat.

Of is het de kalme gemoedsrust, het vertrouwen op God, het geloof dat wij naar een beter land zullen gaan als wij sterven? Maar de minderbroeders zijn verstandig genoeg, en omringen de jongen met alle aardse zorg. Zij blijven steeds zichzelf, ook als zij horen dat zij het klooster moeten verlaten.

Zorg wel dat u de Spaanse film ziet, geregisseerd door Ladislao Vajda. Ik heb een andere film gezien met dezelfde naam, maar dat was niks.

Verhaal en script geschreven door José Maria Sanchez Silva. Muziek gecomponeerd door Pablo Sorozabal. Fotografie door Enrique Guerner. Pablito Calvo speelt Marcelino. De film had kerkelijke goedkeuring. Productie (1955) door de Maatschappij Chamartin.

 

 

 

Sons of the Desert (Zonen der Woestijn)

 

Waarom is dit de op één na beste film die ik ooit gezien heb, na de boven besproken film?

Natuurlijk is het vooral het acteren van Laurel en Hardy. De mimiek van Laurel, meestal huilerig, maar soms ook moedig als een leeuw. De mimiek van Hardy die hoofdschuddend in de camera kijkt, wanhopig om de domheid van Laurel, of schuldbewust zijn vrouw naar de ogen ziet. De versprekingen van Laurel, die echter ook plotseling als een geleerde kan spreken. Het vallen en stuntelen en smijten.

Maar het zijn ook de vele fijne grappen (Laurel bedacht er heel wat). Als de Meester der Broederschap zegt dat de sterken de zwakken moeten helpen , knikt Hardy bemoedigend naar Laurel. Laurel eet met veel smaak een appel van was, nauwelijks beseffend dat de appel niet zoals anders is.

En het is de muziek en het dansen. Het sensuele dansen van een groep Hawaiiaanse meisjes, terwijl een verrukkelijk lied gezongen wordt, is onvergetelijk.

Maar het is de ware beschrijving van de menselijke natuur en van de menselijke relaties die deze film werkelijk excellent maakt. Laurel en Hardy zijn buren en beiden zijn getrouwd met een zorgzame maar bazige vrouw. Hardy wil baas zijn in eigen huis. Zij verzinnen een list om te ontsnappen aan de sleur van het huwelijk, naar een pikante en sensuele bijeenkomst van de Broederschap. Als hun vrouwen de waarheid ontdekken, blijkt Laurel eerlijker te zijn dan Hardy. Hij wordt geknuffeld en Hardy gestraft .

Geproduceerd door Hal Roach (1933). Geregisseerd door William A Seiter met assistentie van Lloyd French. Mae Busch en Dorothy Christy spelen de liefhebbende echtgenotes van Oliver Hardy en Stan Laurel. Verhaal van Frank Craven. Continuiteit Byron Morgan. Fotografie Kenneth Peach. Film editor Bert Jordan. Muziek Marvin Hatley en Leroy Shield.

 

 

Dokter Zhivago

 

Het boek van Boris Pasternak heeft in 1958 de Nobelprijs voor de literatuur gekregen, en de film kreeg vijf Oscars. Toch komt de film bij mij pas op de derde plaats, na de twee boven besproken films. Een mankement is dat je de film pas snapt als je hem een paar keer gezien hebt: er komen te veel personen tegelijk op je af.

Toen de film nog maar pas draaide, vlak na 1965, heb ik hem al enkele keren gezien. Vooral de natuuropnamen: sneeuw, wolven en bloemen, hebben toen indruk op me gemaakt. En de muziek: Lara's song. Maar destijds was ik te jong (16) om de psychologie der karakters goed te doorzien. En ook mijn kennis van de Russische revolutie schoot tekort.

Het noodlot speelt een grote rol in het boek, en dus ook in de film. De hoofdrolspelers komen elkaar telkens weer tegen. Je ziet ze dan in verrukking naar elkaar toe hollen, of wanhopig achter elkaar aan rennen. Als dat op ver uiteengelegen plaatsen in de Sovjet-Unie gebeurt, is het eigenlijk ietwat onwaarschijnlijk. Maar hierdoor komt goed uit dat het leven iets is dat deze mensen overkomt.

Ook de liefde is iets wat Zhivago en zijn vrouwen overkomt, iets wat ze niet gezocht hebben. Zhivago houdt op verschillende wijzen van de twee vrouwen die hij ontmoet, en die beantwoorden aan twee verschillende facetten van zijn persoon. Beide liefdes maken het leven meer waardevol, ondanks de slagen van het noodlot.

Maar de psychologie der karakters maakt voor mij de kern van de film uit: de drie mannen die op verschillende manieren inhoud geven aan hun leven.
Daar is Komarovski, de cynicus en opportunist. Hij gelooft alleen in de kansen die zich voordoen, niet in idealen. Je ziet hem dan omslaan als een blad in de wind, als de revolutie aan de winnende hand is.
Dan is daar Antipov, alias Sjtrelnikov, de revolutionair. Zijn idealisme richt zich niet op zijn omgeving, maar op de verre einder. Hij gaat letterlijk over lijken om de revolutie te bewerkstelligen.
En eindelijk is daar Zhivago, de dichter en dokter. Zijn persoon straalt liefde uit, liefde voor de natuur en liefde voor de mensen. Hij geeft deze liefde aan alle mensen die hij toevallig tegenkomt. Zo wordt hij een navolger van Jezus, die hij misschien niet eens bewust gekend heeft.

Geproduceerd door Carlo Ponti, regie van David Lean (1965). Screenplay van Robert Bolt, naar het boek van Boris Paternak. Fotografie van Freddie Young, muziek van Maurice Jarre. Acteurs: Omar Sharif (Zhivago), Julie Christie (Lara), Geraldine Chaplin (Tonya), Rod Steiger (Komarovski), Tom Courtenay (Sjtrelnikov), Alec Guinness e.a.


Oliver !

 

De beste musical-film die ik ooit gezien heb is 'Oliver' uit 1968. Het is een verfilming van de bekende roman 'Oliver Twist' van Charles Dickens.
Het is een verrukkelijke musical, met heerlijke liedjes en meeslepende dans. En wie mocht denken dat zo'n musical per definitie weinig diepgang heeft, ziet hier het tegendeel.

Ik vind persoonlijk wel dat de film pas echt op gang komt wanneer de kleine Oliver, op zoek naar een beetje liefde, in Londen bij de bende kleine zakkenrollers van heler Fagin terecht komt. Wat daaraan vooraf gaat, is óók heel mooi. Maar je kunt er koffie bij drinken.
Dan komt Nancy, de rondborstige en plat sprekende vriendin van inbreker Bill Sikes, op bezoek. Er ontrolt zich een onvergetelijk tafereel met de boefjes die spelen dat zij Nancy per diligence naar haar "paleis" rijden, terwijl zij met haar het lied 'I'd do anything for you' zingen.
Daarna volgt nog meer prachtige samenzang, vrolijk of ondeugend, blij of melancholiek. Daar zijn grote kleurrijke balletgroepen bij betrokken, die acteren als negentiende-eeuwse stedelingen, drinkebroers, marketentsters, etcetera. En er is solozang van Fagin, Nancy en Oliver.

De diepgang zit vooral in de ontwikkeling der personen, zoals Dickens ze beschreven heeft. Het gaat allemaal over de geheimen van de liefde en het kwaad. Het is typisch dat Bill Sikes, de tragische moordenaar, de enige hoofdrolspeler is die niet meezingt.
Ieder krijgt uiteindelijk wat hem of haar toekomt. De schat die Fagin bij elkaar geschraapt heeft, valt uiteindelijk in de modder en gaat verloren. Nancy brengt Oliver uit het gevaarlijke boevenmilieu naar een liefhebbende familie, omdat zij aan haar geweten nog meer trouw is dan aan haar vriend Bill Sikes. Dit is voor mij het belangrijkste gegeven in de film. Sikes vermoordt haar, en wordt zelf neergeschoten in een spannende achtervolging over de Londense daken.

Mooie bijrollen worden vervuld door dieren: de uil van Fagin met zijn grote knipperende ogen die het verborgene zien, en de hond van Bill Sikes die zijn geliefde baas uiteindelijk ook niet meer kan volgen.

Geproduceerd door John Woolf (in 1968) naar ontwerp van John Box. Directie van Carol Reed . Draaiboek, muziek en teksten van Lionel Bart. Muzikale supervisie en arrangementen van John Green. Choreografie van Onna White. Fotografie van Oswald Morris. Screenplay van Vernon Harris.
Hoofdrollen vervuld door Ron Moody (Fagin), Shani Wallis (Nancy), Oliver Reed (Sikes), Mark Lester (Oliver), Jack Wild (voornaamste boefje), Harry Secombe ('vader' van het weeshuis).



Het paard van Sinterklaas

 

Dit is een typisch voorbeeld van een uitstekende familiefilm.

Winky Wong komt met haar moeder uit China naar Nederland, waar haar vader een Chinees restaurant heeft. Haar eerste schooldag wordt een fiasco, maar ze weet al gauw meer over Nederland dan haar vader. Want die weet niet eens wie Sinterklaas is.
Als Winky's moeder naar China teruggaat omdat oma ziek is, vindt Winky troost bij de pony van oom Siem en tante Cor. Ze besluit dan aan Sinterklaas een paard voor haarzelf te vragen. Door een misverstand denkt ze dat Sinterklaas haar een paard belooft.
Op de feestdag van Sinterklaas verschijnt de goedheiligman op school en verblijdt haar met een speelgoedbeertje. Ze loopt woedend naar buiten, maar vindt het paard van Sinterklaas aangelijnd naast haar fietsje. Heeft ze dus toch een paard gekregen? Winky neemt het paard in extase mee naar huis ....
Natuurlijk loopt het allemaal goed af. Uiteindelijk mag Winky voor het paard zorgen gedurende de tijd dat de Sint in Spanje is.

Drie gegevens tillen deze film naar een uitzonderlijk hoog niveau:
Ten eerste het feit dat het een Chinese familie is die hier geïntregreerd wordt in de Nederlandse maatschappij, en dat het een charmante Marokkaanse buurjongen is die Winky doet inzien dat Sinterklaas zijn paard nodig heeft om voor alle kinderen te zorgen.
Ten tweede de uitstekende vormgeving van het verband tussen een subjectieve en een objectieve werkelijkheid, de wereld van het kind en de wereld van de volwassene.
Ten derde de heerlijke weergave van een Hollands gebeuren, compleet met zee en duinen en een zeer vaderlijke Sinterklaas.

Geproduceerd door Burny Bos e.a. (in 2005) naar een scenario van Tamara Bos.
Regie van
Mischa Kamp .
Hoofdrollen vervuld door o.a. Ebbie Tam (Winky), Jan Decleir (Sinterklaas), Mamoun Elyounoussi (Samir).



Mijn literatuur-toptien

1. Het Evangelie volgens Lucas

2. De muiterij op de Bounty (Richard Hough)

3. Gods Onkruid (Wim Zaal)

4. Herinneringen van zuster Lucia (zieneres van Fatima)

5. Erik (Godfried Bomans)

6. Oliver Twist (Charles Dickens)

7. Saidjah en Adinda (Multatuli)

8. De pastoor van Ars (Emile Erens)

9. O Wild' en Onvervalste Pracht (Guido Gezelle)

10. Heer Halewijn (anoniem midden-Nederlands)

klik hier om naar mijn hoofdpagina te gaan