Inleiding

De duivel spint garen bij de manier waarop de media in de afgelopen weken weer afbreuk hebben gedaan aan het aanzien van de Kerk. De bisschoppen zijn dan ook weinig prudent geweest.
Eerst had je de ongelukkige uitspraken van de traditionalistische bisschop Williamson, die de Holocaust wilde bagatelliseren. Hoewel aan zijn herderlijke bedoelingen niet getwijfeld hoeft te worden, was onmiddellijk duidelijk dat hij geen historicus is. De algemeen overste van de priesterbroederschap Sint Pius X heeft dan ook meteen afstand genomen van de uitspraken van zijn collega.
Vervolgens hief de paus de excommunicatie op van Williamson en drie andere mannen die twintig jaar eerder door aartsbisschop Lefebvre eigenmachtig tot bisschop gewijd waren. Benedictus deed dit als een goede herder die bezorgd is voor al zijn schapen, maar hij wist nog niet wat Williamson verkondigd had.
De arme bisschop Williamson met zijn complottheorieën fungeerde als zondebok en werd overal opgejaagd en belachelijk gemaakt.
Het Nederlandse episcopaat reageerde alsof er een zwerm vliegen neerstreek. Terwijl de paus de vier verloren zonen verwelkomde in de hal, riep de bisschop der Friezen vanuit de huiskamer dat ze een muffe lucht verspreidden. Ze waren nog steeds geschorst en moesten eerst volledig instemmen met het Tweede Vaticaans Concilie dat de ramen naar de wereld wagenwijd had opengezet.
Een Nijmeegse professor in de ethiek wilde in de consternatie de Kerk verlaten zoals een kleuter wegloopt van huis.
Inmiddels ontstond het beeld dat de Nederlandse bisschoppen en priesters zich schamen voor de katholieke Kerk zoals die vóór het concilie was. Antoine Bodar had het bij Matthijs van Nieuwkerk over "dat idiote Pius X", zodat de tv-presentator hem er op moest wijzen dat veel kinderen op een school zitten die naar paus Pius X is genoemd.
Waarom speelt dit alles in Nederland sterker dan bijvoorbeeld in België? Omdat de lobby van het protestantisme en judaïsme hier veel sterker is, mede door de banden met Amerika. Dat zal ik hierna verder toelichten.

Gods volk onderweg naar de woestijn

Het is geen toeval dat het protestantisme een vruchtbare bodem vond buiten de grenzen van wat eens het Romeinse rijk was, in de vanouds Germaanse landen. Weliswaar hadden de noordse stammen zich op den duur tot het christendom bekeerd, maar de oude drang naar vrijheid zat er nog ingebakken. Wat hadden ze ook met die paus in dat verre Rome te maken?
De beeldenstorm was als een nabloei van de Wodansjacht. De vrijmetselarij lijkt een voortzetting van de oude Germaanse mannenbonden. Twee eeuwen na de Renaissance en de Reformatie was het protestantse liberale denken in de achttiende eeuw een der belangrijkste oorzaken van de Verlichting en de subjectivistische dwaalfilosofie van Immanuel Kant. Datzelfde liberale denken stond aan de wieg van de Franse en de Amerikaanse revolutie.
De protestanten hebben dus destijds de katholieke Kerk verlaten omdat ze hun persoonlijke vrijheid overdrijven. Maar ze overdrijven ook hun persoonlijke band met God. Ze vinden hun inspiratie vooral in de Bijbel. De verhalen van het Oude Testament worden hun met de paplepel ingegeven. Net als de Joden zien zij zichzelf als een uitverkoren volk met een speciale missie. Vooral de opdracht om de aarde aan zich te onderwerpen hebben zij zich ter harte genomen.
Wat is er sinds de Reformatie van de wereld geworden? De wetenschap heeft een hoge vlucht genomen, maar dat heeft ons niet enkel goeds gebracht. De wereld wordt nu immers bedreigd door atoombommen, luchtvervuiling en plastic afval. Ironisch genoeg ziet de mens zichzelf steeds meer als een machine, een dier, en een nummer. Momenteel worden we opgeschrikt door de financiële crisis. Deze vindt zijn oorsprong in God's own Protestant country, de Verenigde Staten van Amerika, waar Nederland een sterke band mee heeft omdat er zich in de laatste vier eeuwen ook veel Nederlandse protestanten hebben gevestigd.
Ik moet bekennen dat ik niet ongevoelig ben voor de charmes van het vrije Amerika. De Amerikanen, samen met hun Engelse en Canadese bondgenoten, hebben ons bevrijd van het nazisme. Maar de Verenigde Staten hebben nu te veel invloed in de wereld. De westerse democratieën schermen in navolging van Amerika met het vrije woord en de dialoog, maar in feite heerst er de dictatuur van de publieke opinie en die wordt gegenereerd door de media met geld. Sinds het laatste concilie is in Nederland, onder druk van de publieke opinie, ook de roomskatholieke Kerk tamelijk protestants geworden.

Eeuwige waarheden

De aantrekkingskracht van de priesterbroederschap Sint Pius X berust niet enkel op nostalgisch sentiment. Als dat zo was, dan zou iedereen er vlug weer weglopen. Bij mijn eerste kennismaking met de broederschap kreeg ik te horen dat ik de televisie de deur uit moest doen en dat mijn huwelijk ongeldig was. In de katechese vertellen ze over de voorspellingen van de profeet Daniël, en dat God de wereld zesduizend jaar geleden in zes dagen tijd geschapen heeft. Het lijkt er ook op dat de lefebvristen in een soort van splendid isolation leven, en geen oog hebben voor het feit dat hun hoge idealen voor de moderne mens praktisch onhaalbaar zijn. Daarom vangen veel zwakke broeders er bot.
Maar het mooie zit hem in de heilige mis en in de thomistische filosofie.
De tridentijnse heilige mis is eerbiediger dan de modernistische mis. Dat komt doordat de priester zijn gezicht naar het tabernakel keert en de mis in het Latijn leest, en doordat de gelovigen de communie op de tong ontvangen aan de communiebank.
De filosofie van Sint Thomas van Aquino is een synthese van de wijsbegeerte van Aristoteles en die van Plato. Deze is door het Eerste Vaticaans Concilie nog voorgeschreven als de enige filosofie van de katholieke Kerk. Zij maakt ons duidelijk dat de menselijke ziel onsterfelijk is, en haar doel vindt in de eeuwige aanschouwing van God.
Paus Pius X heeft in de encycliek Pascendi de vloer aangeveegd met de subjectivistische opvattingen van het geloof, en aan de priesters de antimodernisme-eed voorgeschreven.
Is dit alles onwaar geworden? Heeft het evangelie van Johannes geen plaats meer naast dat van de andere drie evangelisten? Is de dialoog een dogma geworden? Laat men dan in de eerste plaats een behoorlijke dialoog voeren met de bewaarders van het voorconciliaire gedachtengoed. Dit is ook precies de bedoeling van onze nieuwe paus. Gelukkig worden dit soort beslissingen nog steeds in Rome genomen, en niet in Utrecht of Groningen.
Als de Kerk zich ook in het westen eensgezind en enthousiast zou opstellen achter het pauselijk initiatief voor een dialoog met de lefebvristen, dan zou dat het begin kunnen zijn van een Europa dat een gezond tegenwicht biedt aan de Verenigde Staten.
En dan zullen er misschien zelfs weer veel grote kloosters komen, vol van mensen die als Sint Franciscus in gehoorzaamheid en zuiverheid en armoede willen leven tot groot geestelijk welzijn van de mensheid.

dr HFH Reuvers te Maastricht op 28 februari 2009
(Ik was leraar wiskunde, maar ben onlangs geheel afgekeurd vanwege hardhorendheid. Ik heb begin jaren negentig de cursussen 'Geloven in deze tijd' van het bisdom Roermond gedaan, en ben daarna enkele jaren misdienaar in de Maastrichtse kapel van PBSPX geweest. In mijn jeugd deed ik het kleinseminarie van de Karmelieten in Merkelbeek en Zenderen.)