KATHOLIEKE KATECHISMUS

door HFH Reuvers



SOCIALISME EN EMANCIPATIE

Door de uitvinding van de stoommachine kwam de industriële revolutie in gang, te beginnen in Engeland. Dit hield in dat de kleine bedrijven waarin iedereen elkaar kende plaats maakten voor de grote fabrieken waarin een mens niet meer waard was dan zijn arbeidsvermogen. In een tijd waarin de slavernij der Amerikaanse negers langzamerhand in onbruik raakte en verboden werd, ontstond de nieuwe slavernij van het stedelijk proletariaat. De ongeschoolde arbeider werd een gemakkelijke prooi van de sterke drank en van de grootindustrieel die maar één op de tien sollicitanten nodig had.
Dientengevolge ontstond het socialisme. De arbeiders kregen te horen dat hun patroons kapitalisten waren en ten onrechte het alleenrecht uitoefenden over de productiemiddelen. De enige manier om zich te verdedigen was de staking. En om te kunnen staken waren er socialistische vakbonden nodig.

De katholieke Kerk reageerde met de oprichting van christelijke vakbonden. De paus had in zijn encycliek Rerum Novarum bepleit dat werkgevers en werknemers per bedrijfstak eendrachtig zouden samenwerken, met Sint Jozef als gezamenlijke patroon. Maar dit leidde in de praktijk tot corporatieve staten waarin dictators met al te beperkte visie zonder weerbaar parlement de diverse bedrijfstakken aanstuurden.
Toch is er in de twintigste eeuw op arbeidsrechtelijk terrein veel vooruitgang geboekt. In West-Europa heeft een emancipatie van alle geledingen van de aanvankelijk sterk verzuilde maatschappij plaats gehad. Er is voorts een uitgebreid vangnet van sociale voorzieningen gekomen. Ondanks twee wereldoorlogen staat de welvaart er nu op een hoog peil. Ook de relatie tot de Derde Wereld is in het algemeen sterk verbeterd.
De Verenigde Staten van Noord-Amerika hebben een leidende rol gespeeld bij de overwinning op het kolonialisme, het nazisme en het communisme. Amerikanen zijn vaak bevlogen christenen die menen dat God hen in de geschiedenis een speciale taak heeft toebedeeld. Helaas is Amerika tevens koploper bij het speculeren met geld en bij de grootscheepse verspilling van ons leefmilieu.


katechismus


HOME